Báo cáo tài chính là gì và vai trò trong doanh nghiệp

Báo cáo tài chính là gì?

Báo cáo tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và điều hành doanh nghiệp hiện nay. Theo quy định của Luật Kế toán 2015, báo cáo tài chính được coi là hệ thống thông tin kinh tế, tài chính được tổ chức theo mẫu quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán. Vậy, báo cáo tài chính thực sự là gì?

Định nghĩa và chức năng của báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính được thiết lập nhằm cung cấp thông tin chi tiết về:

• Tình hình tài chính của doanh nghiệp.
• Kết quả hoạt động kinh doanh.
• Luồng tiền của doanh nghiệp.

Nhờ vào báo cáo tài chính, các nhà quản lý, cổ đông, nhà đầu tư và cơ quan nhà nước có thể đưa ra quyết định kinh tế chính xác hơn. Hệ thống thông tin này không chỉ phản ánh tình trạng tài chính mà còn góp phần quyết định đến chiến lược phát triển của doanh nghiệp trong tương lai.

Các thành phần của báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính chia thành nhiều thành phần, trong đó bao gồm tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí sản xuất kinh doanh và các luồng tiền. Dưới đây là những thành phần cụ thể:

• Tài sản: Bao gồm tất cả tài sản hữu hình và vô hình mà doanh nghiệp sở hữu.
• Nợ phải trả: Các khoản nợ mà doanh nghiệp cần thanh toán.
• Vốn chủ sở hữu: Phần tài sản còn lại của doanh nghiệp sau khi trừ đi các khoản nợ.
• Doanh thu và chi phí: Thông tin về doanh thu, chi phí sản xuất và kinh doanh giúp đánh giá hiệu quả hoạt động.
• Lợi nhuận và lỗ: Báo cáo thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp khi so sánh giữa doanh thu và chi phí.
• Các luồng tiền: Phân tích các hoạt động tài chính, đầu tư và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Ngoài ra, trong phần "Bản thuyết minh báo cáo tài chính", doanh nghiệp phải cung cấp thêm thông tin để giải thích về các chỉ tiêu đã được phản ánh trên báo cáo.

Báo cáo tài chính gồm những gì?

Báo cáo tài chính có cấu trúc phức tạp và bao gồm nhiều loại báo cáo khác nhau. Theo Điều 100 Thông tư 200/2014/TT-BTC, hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp được phân thành báo cáo tài chính năm và báo cáo tài chính giữa niên độ.

Báo cáo tài chính năm

Báo cáo tài chính năm thường gồm:

• Bảng cân đối kế toán: Phản ánh tổng quát tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại một thời điểm nhất định.
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Thể hiện doanh thu và chi phí trong năm tài chính, từ đó xác định lợi nhuận hoặc lỗ.
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Cung cấp thông tin về luồng tiền vào và ra của doanh nghiệp.
• Bản thuyết minh báo cáo tài chính: Giải thích thêm về các chỉ tiêu tài chính và chính sách kế toán được áp dụng.

Báo cáo tài chính giữa niên độ

Báo cáo tài chính giữa niên độ bao gồm hai dạng:

• Dạng đầy đủ:

- Bảng cân đối kế toán giữa niên độ. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ. - Bản thuyết minh báo cáo tài chính chọn lọc.

• Dạng tóm lược:

- Bảng cân đối kế toán giữa niên độ. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ. - Bản thuyết minh báo cáo tài chính chọn lọc.

Yêu cầu đối với thông tin trình bày trong báo cáo tài chính

Để đảm bảo tính chính xác và tin cậy, thông tin trình bày trong báo cáo tài chính phải đáp ứng những yêu cầu nhất định.

Tính trung thực và hợp lý

Thông tin phải phản ánh chính xác tình hình tài chính và kết quả hoạt động. Để đạt được điều này, thông tin cần có ba tiêu chí:

• Đầy đủ: Tất cả thông tin cần thiết để hiểu rõ tình hình tài chính phải được cung cấp.
• Khách quan: Không đem đến sự thiên lệch trong thông tin trình bày.
• Không sai sót: Không có sai sót trong quá trình trình bày thông tin.

Thích hợp cho người sử dụng

Thông tin tài chính cần giúp người sử dụng đưa ra các quyết định kinh tế hợp lý. Điều này nghĩa là thông tin phải có tính dự đoán và phân tích rõ ràng.

Tính trọng yếu

Thông tin tài chính cần đi vào chi tiết trọng yếu. Tình trạng thiếu thông tin có thể ảnh hưởng đến quyết định của người dùng, vì vậy tính trọng yếu cần được xem xét kỹ lưỡng.

Có thể kiểm chứng và dễ hiểu

Thêm vào đó, thông tin tài chính phải được trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu và có thể kiểm chứng thông qua các số liệu cụ thể. Điều này giúp cho người sử dụng dễ dàng theo dõi và phân tích thông tin.

Tính nhất quán và khả năng so sánh

Thông tin tài chính cần đảm bảo tính nhất quán giữa các kỳ kế toán. Điều này cho phép người sử dụng có thể so sánh kết quả giữa các khoảng thời gian và giữa các doanh nghiệp khác nhau.

Kết luận

Báo cáo tài chính là một công cụ không thể thiếu trong quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đó không chỉ là tài liệu để báo cáo kết quả mà còn là cơ sở để các nhà đầu tư và quản lý có thể đưa ra những quyết định chính xác và thông minh. Hiểu rõ báo cáo tài chính là gì, các thành phần của nó, cũng như yêu cầu đối với thông tin trình bày sẽ giúp bạn trở thành một nhà quản lý tài chính tốt hơn và có khả năng điều hành doanh nghiệp một cách hiệu quả hơn.